Инәһе көслөнөң иләүе көслө йәки бәхетле ҡартлыҡ өлгөһө
Күҙҙәрендә нур осҡондары балҡып торған һәм бәхетле ҡартлыҡта көн иткән ололарҙы күрһәң, улар өсөн үҙең дә бөтмәҫ-төкәнмәҫ ҡыуаныс хистәре кисерәһең. Эйе, һәр ғүмер миҙгеленең үҙ йәме бар. Ғүмер көҙө тип аталған ҡартлыҡтың да үҙенең матурлығы, мәғәнәһе бихисап. Өлкән йәштәгеләр үҙҙәренең тормош тәжрибәләрен башҡаларға йомарт өләшеүе менән дә беҙгә ҡәҙерле.
Иҫке Бәпес ауылында йәшәүсе хеҙмәт ветераны Зәкиә Шаймарҙанова тураһында тулы мәғәнәһендә бәхетле ҡартлыҡ кисерә, тип ауыҙ тултырып әйтергә була. Ул килене Гөлнур һәм улы Рамаҙан ғаиләһендә көн итә. Шаймарҙановтар икеһе лә мәктәптә эшләй. Иҫке Бәпес мәктәбен етәкләүсе Рамаҙан Раян улы һәм мәктәп китапханаһы мөдире Гөлнур Мирғәли ҡыҙы көнө буйы эштәләр. Зәкиә Хатип ҡыҙы ныҡлап сирләп, аяҡтары йөрөмәҫ булғас, әсәйҙәрен ҡарарға ярҙамлашырға тип Өфөнән Миләүшә ҡыҙы күсеп ҡайта. Беҙ килгәндә лә Миләүшә Абуталипова әсәһе янында ине.
- Ғаиләбеҙ менән тәүҙә Иҫке Бәпестә йәшәнек тә, балаларға уҡыу яҡын булһын тигән ниәт менән Өфөгә күсеп киткәйнек. 19 йыл ҡалала йәшәгәс, ике улыбыҙ ҙа үҙ аллы тормош көтә башлағас, тыуған яҡтар ҙа һәр саҡ үҙенә тартҡас, ауылда йорт һала башланыҡ. Әсәйебеҙҙең ныҡ сирләгәнен белгәс, төҙөлөп бөтмәгән булһа ла йортобоҙға тиҙерәк күсеп ҡайтырға ҡарар иттек. Эштәге кешеләр көнө буйы өйҙә тормағас, әсәйҙе яңғыҙ ҡалдырып булмай. Шуға күрә көндөҙ мин уның янында булам. Тормош иптәшем Нәзир Зиннур улы Өфөгә йөрөп эшләй. Ял көндәрендә балаларыбыҙ, ейән-ейәнсәрҙәребеҙ ҡайтып йөрөй, - тип ҡыҫҡаса ғына таныштырҙы үҙе менән Миләүшә Раян ҡыҙы.
Ғәйшә абыстай менән Хәтип мулла Зәйнуллиндарҙың ишле ғаиләһендәге төпсөк ҡыҙ булып Зәкиә 1936 йылда Ғафури районы Сәйетбаба ауылында тыуған. Балалыҡ һәм үҫмер саҡтары Бөйөк Ватан һуғышы һәм унан һуңғы йылдарға тура килгәс, аслыҡ-яланғаслыҡтың нимә икәнен татырға ла, йәшләй генә ауыр эшкә егелергә лә тура килә уға. Бер нисә йыл Күлләр ауылында һауынсы булып эшләргә лә өлгөрә тырыш ҡыҙ. Күлләрҙә йәшәгән хеҙмәттәшен күрергә барған Раян Шаймарҙанов йәш ҡыҙҙы тәү күреүҙән оҡшата һәм яусыларға бара. Шулай итеп 1960 йылдар башында улар матур ғаилә ҡоралар һәм алты балаға ғүмер бүләк итәләр. Зәкиә Шаймарҙанова йәйҙәрен сөгөлдөр баҫыуында бил бөгә, ҡыштарын, үҙе әйтмешләй, бригадта эшләй. Хаҡлы ялға сыҡҡас та ул бер нисә йыл колхозда ашнаҡсы эшен башҡара, һауынсыларҙы алыштыра.
Ҡыҙғанысҡа, ғүмере буйы колхозда мастер-наладчик булып эшләгән Раян Әхмәҙулла улының ғына ғүмере ҡыҫҡа булып, балалар һәм ейән-ейәнсәрҙәр һөйөүенән мәхрүм итә. Уның баҡыйлыҡҡа күскәненә 40 йыл. Зәкиә Хәтип ҡыҙы береһе студент, береһе әрмелә йөрөгән, дүртәүһе мәктәп йәшендәге алты баланы уҡытып, оло тормош юлына аяҡ баҫтыра. Бөгөнгө көндә өс улы һәм өс ҡыҙы үҙҙәре матур ғаилә ҡорғандар, балалар һәм ейән-ейәнсәрҙәр үҫтерәләр. 88 йәшлек Зәкиә инәй иһә 17 ейән-ейәнсәрҙең, 16 бүлә- бүләсәрҙең, һәм бер тыуаның яратҡан өләсәйе. Ул тормош иптәше Раян Әхмәҙулла улының олаталарынан борон-борондан ҡалған төп нигеҙендә йәшәй. 1992 йылдан алып улы Рамаҙан һәм килене Гөлнур менән бер-береһенә терәк-таяныс булып, бергә-бергә татыу ғүмер итәләр. Һуңғы йылдарҙа ныҡ сирләп, йөрөй алмаһа ла, Зәкиә инәй үҙ аңында, хәтере лә шәп. Ул бәйән иткән үткән тормош хаҡында бер нисә томлыҡ тарихи китап яҙырлыҡ.
Инәһе көслөнөң иләүе көслө, тип юҡҡа әйтмәйҙәрҙер – Шаймарҙановтарҙың балалары береһенән-береһе уңған булып буй еткереп, төрлө үрҙәр яулауға өлгәшәләр, бер-береһенә ярҙам итеп, берҙәм булып йәшәйҙәр. Бөгөн, үҙҙәре олатай-өләсәй булып етешһәләр ҙә, әсәйҙәре өсөн өҙөлөп тора улар. Зәкиә инәй ҙә бөгөнгө тормошонан бик ҡәнәғәт – балаларының иғтибарын, ейән-ейәнсәрҙәренең хөрмәтен тойоп йәшәй. Уның урыны һәр саҡ түрҙә һәм һәр көн һайын ул барлыҡ балаларына, ейән-ейәнсәрҙәренә, бүлә-бүләсәрҙәренә, тыуа-тыуасарҙарына изге теләктәрен теләп, доға ҡылып ултыра.
Өлкән йәштә булыуына ҡарамаҫтан, йөҙөнөң матурлығын, һөйкөмлөлөгөн юғалтмаған һәм бәхетле ҡартлыҡ өлгөһө булған Зәкиә Шаймарҙанованы Хоҙай Тәғәлә тағы ла оҙон-оҙаҡ йылдар ошо бәхетенән айырмаһын, тигән теләктәр үҙенән-үҙе күңел түренән урғылып сыға.
Розалия НАЗАРОВА.
Автор фотоһы.