Бер-береңә хөрмәт булғанда

Варшавка ауылында тирә-йүнгә үр­нәк булып ғүмер итеүсе Мәүжидә һәм Риф­ҡәт Ҡутдузовтар нәҡ шундай хөр­мәткә лайыҡ ғаилә. Уҙған йылдың декабрь айында уларҙың ғаилә ҡороп йәшәүҙәренә 65 йыл тулды. Артҡа боролоп ҡараһаң, ниҙәр генә кисерелмәгән дә, ниндәй генә һынауҙар аша үтел­мә­гән?! Бер түбә аҫтында йәшәгәндә төр­лөһө булғандыр, әммә бөгөн уларға ҡарап һоҡланмай мөмкин түгел. Хәҙер улар араһында бер-береһенә ҡарата мөхәббәт кенә түгел, йылдар дауамында барлыҡҡа килгән ихтирам, бер-берең тураһында ҡайғыртыу хисе сағыла.
Ғаилә башлығы Рифҡәт Әхмәт улы тыу­мышы менән хозур тәбиғәтле Варшавканан булһа, Мәүжидә Түрйән ҡыҙы Ауырғазы районының Төбәк ауылынан. Ике йәш танышып, йөрәктәре бергә ҡушылғас, тормошто бергәләп, төптән егелеп тарта башлайҙар. Барлыҡ ғүмер­ҙәрен Шайморатов исемендәге колхозда эшләүгә бағышлағандар. Рифҡәт Әхмәт улы механизатор булып хеҙмәт итһә, Мәүжидә Түрйән ҡыҙы фермала һыйыр һауған, быҙау ҡараған, баҫыуҙа сөгөлдөр үҫтергән. Өс ул һәм бер ҡыҙҙарына ғүмер биргәндәр. Замана ауырлыҡтарына ҡара­маҫтан, балаларына лайыҡлы тәрбиә би­реү, оло тормош юлына сығарыу, тауыҡ сүпләһә лә бөтмәҫлек йорт эштәрен баш­ҡарыу, колхоз эшенә лә өлгөрөү өсөн күп­ме сабырлыҡ һәм тырышлыҡ кәрәк бул­ған. Ләкин ул донъя мәшәҡәттәре артта ҡалған. Балаларының һәр береһе тормошта үҙ урындарын табып, күркәм ғаилә ҡорғандар.
Ҡыҙҙары Гөлниса Өфөлә трамвай де­по­һында хеҙмәт итә, улдары Фирхәт - Ҡыр­мыҫҡалы юл төҙөү-төҙөкләндереү идаралығында водитель.
Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, уларға оло ҡай­ғылар кисерергә лә тура килә – Себер тарафтарында эшләп йөрөгән өлкән ул­­­да­ры Миҙхәттең ғүмере өҙөлә. ­Аф­ғанстанда хеҙмәт итеп ҡайтҡан кесе улдары Нияз да йәш килеш фани донъянан китеп бара. Шул ваҡыттағы әсе һа­ғыштар йөрәктәрҙе өҙһә лә, Ҡутдузовтар бер-береһенә ныҡлы терәк-таяныс бу­лып, ҡалған балалары өсөн йәшәргә көс та­бып, ауыр миҙгел­дәрҙе үткәреп ебәрәләр.
Бөгөн балаларының ярҙамдарын һәм ихтирамын тойоп, өс ейәндәре һәм ике бү­ләләренең бәхетенә ҡыуанып ғүмер ки­серә улар. Килендәренән дә уңғандар, улар ҙа үҙҙәре кеүек итәғәтле һәм тырыш. Нимәгә тотонһалар ҙа, еренә еткереп баш­ҡарып ҡуялар. Шуға ла уларҙы үҙ ҡыҙҙарындай яҡын күрәләр, яраталар. Илүзә район үҙәгендәге “Аҡташ” магазинында эшләп хаҡлы ялға сыҡты. Фәнилә райондың мәғариф бүлегендә бухгалтер вазифаһын башҡара. Әленән-әле бер­гә­ләшеп ҡайтып, хәл-әхүәлдәрен белешеп, ярҙамлашып торалар. Тимәк, эшһө­йәр­лек, тырышлыҡ кеүек күркәм сифаттар быуындан-быуынға күсеп, ғаилә йолалары лайыҡлы дауам итә.
Көндө-төнгә ялғап тырышып эш­лә­гән йылдарын Рифҡәт Әхмәт улы һа­ғы­нып иҫкә ала. Бәләкәйҙән хеҙмәткә өй­рәнеп үҫкән егеттең көндәре эш менән үткән. Бер эштән дә ҡурҡып тормаған, ҡайҙа ҡушалар, шунда йөрөгән. Тырыш хеҙмәте лайыҡлы баһалана – “Хеҙмәт ветераны” тигән маҡ­таулы исемгә лайыҡ була. Ҡутду­зовтарҙың эшләгән йылдарында бирелгән Маҡ­тау ҡағыҙҙары ла бихисап.
Бөгөнгө көндә Мәүжидә апай дин юлында, ислам дине ҡанундары буйынса йәшәй. Ауылдаштары уны хөрмәтләп Ҡөрьән аштарына саҡыралар. Йомош менән килгән кешеләрҙе ололап ҡаршы алып, һәр береһенә ярҙам ҡулы һуҙалар, фәһемле кәңәштәрен бирәләр, шатлыҡ-ҡайғыларын бүлешәләр.
Бөгөн улар икеһе лә хаҡлы ялда, әммә ҡул ҡаушырып ултырмайҙар, тырышып, матур итеп донъя көтәләр. Йорт-тирә­лә­ренең төҙөклөгө, күркәмлеге бында уңған хужалар йәшәгәнлеген күрһәтеп тора. Оло йәштә булыуҙарына ҡарамаҫтан, баҡсаларында бәрәңге, йәшелсә-емеш үҫтерәләр, ҡош-ҡорт аҫрайҙар. Ә аллы-гөллө сәскәләргә күмелеп ултырған ихаталарына ҡарап күҙҙәр ҡамаша. Әлеге көндә тормоштоң һәр бер миҙгеленән тәм табып, дөрөҫөрәге Хоҙай биргән яҙмыштарына шөкөр итеп йәшәй улар.
- Ҡайны-ҡәйнәмә шундай рәхмәт­ле­мен. Ҡасан ғына барып инһәк тә, ашта­ры бешкән, сәйҙәре ҡайнаған, яҡты сырай, мөләйем йөҙ менән ҡаршы алалар. Теләһә ҡайһы ваҡытта улар менән кәңәшләшә алам. Уларҙың өгөт-нәси­хәттәре тормошта килеп тыуған кәр­тә­ләр­ҙе лайыҡлы үтергә көс бирә. Ҡәй­нәмдең сабырлығын, ябайлығын, бала йәнле булыуын үҙемә өлгө итеп алам. Оҫта ҡулдары бешергән ризыҡтар ҙа һәр ваҡыт иң тәмлеһе. Төп йортто хөр­мәт итеп, туғанлыҡты, ғөрөф-ғәҙәттәрҙе һаҡлап йәшәүҙәре лә уларҙың тәрбиә нигеҙе, тип уйлайым. Артабан да шулай йәшәргә яҙһын,- ти килене Илүзә.
Эйе, арабыҙҙа иңде-иңгә ҡуйып, ти­геҙ ғүмер иткән, күптәргә өлгө булырҙай бын­дай парҙарҙың булыуы һөйөндөрә. Бөгөнгө көндә уларға бәхетле булыу өсөн күп кәрәкмәй. Бары ҡабыҙған ғаилә усаҡтарын һүндермәйенсә, балалары­ның игелеген күреп, ейәндәренең, бүлә­лә­ре­нең күңел йылыһын тойоп йәшәү ҙә етә.
Венера ҒАФАРОВА.
Фото ғаилә архивынан алынды.