Ижади ҡарашлы яҡташтарыбыҙ менән осраштыҡ
Ҡабаҡ лицейында ауыл китапханаһы менән берлектә БР Яҙыусылар берлеге ағзаһы Лилиә Мирза һәм мәғариф уҙаманы, әҙәби китаптар авторы Миңлебанат Вәлиева менән осрашыу ойошторҙоҡ.
Китап яҙыу эше, уға күпме ваҡыт һәм хеҙмәт талап ителеүе, китаптың уҡыусы ҡулына килеп эләккәнсе күпме юл үтеүе хаҡында уҡыусылар ҙур ҡыҙыҡһыныу менән тыңланылар. Уҡыусыларҙың һорауҙарына яуап биреп, яҙыусылар үҙҙәренең әҫәрҙәрен тыуҙырыуға нимә этәргес булып тороуы хаҡында һөйләне.
Лилиә Мирза рус мәктәбендә төрлө милләт балаларына башҡорт теле һәм әҙәбиәте фәнен уҡытҡан саҡта дәрестәр ҡыҙыҡлы, йәнле үтһен һәм башҡорт теленә, мәҙәниәтенә ҡарата ҡыҙыҡһыныу, һөйөү уятыу өсөн ҡулына ҡәләм алырға мәжбүр булған. Шулай уҡ үҙенең туған теленә, халҡына, һүҙ сәнғәтенә ҡарата булған тәрән һөйөүе лә быға булышлыҡ итә. Башҡорт телен төрлө кимәлдә белгән йә бөтөнләй белмәгән уҡыусыларға белем биреү эшен камиллаштырыу өҫтөндә ҙур эш алып бара ул. Ошо маҡсатта иң тәүҙә «Хәрефтәр донъяһында» тигән яңы әлифба китабын сығара. Был китап башҡорт теле уҡытыусыларының күңеленә ята. Ошо китаптың уңышы менән ҡанатланған авторҙың балалар өсөн «Кәкүк менән ҡояш» һәм «Ҡояш ғәскәре» тигән әкиәттәр китабы донъя күрә. Башҡортса яҙылған әкиәттәрҙең рус телендәге тәржемәһе лә булған был китаптар уҡыусыларҙың ғына түгел, уҡытыусыларҙың да күңеленә хуш килә. Тәүҙә Ҡырмыҫҡалы районы уҡытыусылары, ә һуңыраҡ республикабыҙҙың башҡа төбәктәрендәге уҡытыусылар ҙа ул китаптарҙы дәрестәрҙә әүҙем ҡуллана башлай.
Шәжәрә менән ҡыҙыҡһыныусыларҙың күбәйә башлауын күргәс, Лилиә Мирза иҫке төрки телендә уҡырға өйрәнеү өсөн “Мөғәллимә” тигән әлифба төҙөй. Был китап та үҙ уҡыусыларын таба. Күптән түгел ул яҙған әкиәттәр «Литературные знакомства» тигән Мәскәү журналында баҫылып сыҡты.
Ғүмер буйы тиерлек мәктәптә балаларға рус теле һәм әҙәбиәтенән белем биргән уҡытыусы Миңлебанат Хәсән ҡыҙы хаҡлы ялға сыҡҡас, яҙыу эшенә тотона. Тыныс шарттарҙа ул үҙенең тормош һәм хеҙмәт юлына байҡау яһай һәм үҙ балаларына мираҫ итеп ҡалдырырлыҡ әҫәрҙәр ижад итә. Башҡорт һәм рус телдәрен берҙәй яҡшы белгән кеше булараҡ ул «Әбүләйестә үткән бала саҡ» тигән китап яҙа башлай һәм бәләкәй генә Банат исемле ҡыҙҙың яҙмышы аша башҡорт халҡының тарихын, көнкүрешен, сәнғәтен, халыҡ йолаларын сағылдырыуға ирешә. Был китап «Һаумыһығыҙ, ауылдаштар!» байрамына йыйылыусы яҡташтарына оло бүләк була.
Уҡыусыларының әсәләре менән даими осрашыу һәм һөйләшеү, уларҙың һәм шулай уҡ үҙенең бер туған биш апай-һеңлеләренең яҙмышы Миңлебанат Хәсән ҡыҙының икенсе китабы өсөн бик күп сюжеттар бүләк итә. Шулай итеп ул рус телендә «Исповеди женщин или как живется тебе, сестра?» китабын баҫтырып сығара. Унда башҡорт ҡатын-ҡыҙҙарының яҙмышы ғына түгел, шулай уҡ Рәсәйҙә йәшәгән башҡа милләт ҡатын-ҡыҙҙарының да яҙмышы асыҡ һүрәтләнә. Әлеге көндә Миңлебанат Вәлиева бик күп һораусылар өсөн үҙенең тәүге китабын рус теленә тәржемә итеү өҫтөндә эшләй.
Лицейҙағы осрашыу ҡыҙыҡлы, йөкмәткеле булды. Уҡыусылар ауылдаштарының ижады менән ҡыҙыҡһынып, күп һорауҙар яуҙырҙы, автографтар алды.
Ижади ҡарашлы яҡташтарыбыҙ Лилиә Мирза менән Миңлебанат Вәлиеваға уңыштар, ныҡлы сәләмәтлек, киләсәктә уларҙың әҫәрҙәрендә үҙебеҙҙең яҡташтар – Ҡабаҡ ауылы халҡы ла һүрәтләнһен ине, тигән теләктәр менән хушлаштыҡ.
Гөлшат ХАМБАЛОВА,
Ҡабаҡ лицейы уҡытыусыһы.