Тарих яҙа беҙҙең батырҙар
Мәктәбемдең зәңгәр офоғонда
Йәйғор булып балҡый “мозаика”.
Бөтә Рәсәй киңлегендә бөгөн
Батырҙарҙы данлай “мозаика”!
Туған тел, милли мәҙәниәт һәм, әлбиттә, бай тарихыбыҙ аша быуындар бәйләнеше барлыҡҡа килә, сөнки тамырҙарыбыҙ рухиәтебеҙҙе һуғарып тора. Һуңғы йылдарҙа барлыҡ белем усаҡтарында ошо юҫыҡта байтаҡ эштәр башҡарыла. Эйе, Тыуған ил, батырлыҡ, тоғролоҡ һымаҡ изге төшөнсәләрҙе аңлаған, хөрмәт иткән быуын тәрбиәләү – һәр уҡытыусының төп бурысы ул.
Беҙҙең Прибельский урта мәктәбендә лә был йүнәлештә бөгөнгө көн талаптарына ярашлы хәтһеҙ эштәр юлға һалынған. Шулар араһында Бөтә Рәсәй “Башҡорт мозаикаһы” фестивале айырым урын алып тора. Ул быйыл 7-се тапҡыр үткәрелде һәм “Тарих яҙа беҙҙең батырҙар” тип аталған көнүҙәк темаға арналды.
Мәктәптә был ҙур сараға әҙерлек йыл әйләнәһенә бара тиһәм дә хата булмаҫ. Ассоциацияланған ЮНЕСКО мәктәбе булараҡ республикабыҙҙың һәм илебеҙҙең башҡа төбәктәрендәге ошондай уҡ ЮНЕСКО мәктәптәре менән күптән инде бәйләнеш булдырғанбыҙ. Семинарҙарҙа, видеоконференцияларҙа ҡатнашабыҙ, тәжрибә менән уртаҡлашабыҙ, сығыштар яһайбыҙ. Фестивалгә әҙерлек сиктәрендә төрлө экскурсиялар ҙа ойошторҙоҡ. Шишмә районына барып, бөйөк Мостай Кәримдең тыуған ауылы Келәштә, Турахан мавзолейында, күсмә халыҡтар цивилизацияһы музейында, Шишмә ҡасабаһында урынлашҡан “Тыуған яҡты өйрәнеү музейы”нда булыу онотолмаҫ тәьҫораттар ҡалдырҙы.
Баш ҡалабыҙҙың тарихи урындарында, БР милли музейында, арҙаҡлы шәхестәребеҙҙең һәйкәлдәре янында булыу – быларҙың барыһы ла фестивалгә әҙерлек сиктәрендә ойошторолдо. Бындай саралар һуғыш, афәт, болғаныштар, һәйкәлдәр, документтар, яҙмыштар аша уҡыусыларҙы тыныс тормоштоң ҡәҙерен белергә, уяу булырға саҡыра.
Шулай итеп ҡағыҙ битенә генә яҙып бөтөрөрлөк булмаған әҙерлек эштәре артта ҡалды һәм, ниһайәт, алдан билдәләнгән 12 декабрь килеп етте.
Был көндө Прибельский мәктәбенең 2-се корпусы гөрләп торҙо. Иртә менән мәктәптә яңғыраған аһәңле ҡурай моңо байрамға милли һыҙат өҫтәне. Төрлө яҡтарҙан килгән һәр төрлө милли кейемдәрҙәге конкурсанттар фестивалдең биҙәгенә әйләнде.
Тамаша залында “Башҡорт мозаикаһы” фестивален тантаналы рәүештә асып, мәктәп директоры Рита Хисмәтуллина был сараның ни тиклем мөһим һәм ваҡытлы үткәрелеүен һыҙыҡ өҫтөнә алды һәм бәйгеселәргә уңыштар теләне.
Мәртәбәле ҡунаҡтар иһә сараның бәҫен күтәрҙе. Район хакимиәте башлығының социаль мәсьәләләр буйынса урынбаҫары Гөлнара Иҫәнбаева, ЮНЕСКО эштәре буйынса район комитетының координаторы Гүзәл Сыңғыҙова, мәғариф бүлегенең туған телдәр буйынса методисы Нәркәс Ҡоҙаҡаева үҙҙәренең сығыштарында фестивалдең кимәле юғары булыуы хаҡында һөйләнеләр.
Ш.Бабич исемендәге йәштәр дәүләт премияһы лауреаты, БР һәм РФ Яҙыусылар союзы ағзаһы, Башҡортостандың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре Александр Хватковтың ялҡынлы сығышы берәүҙе лә битараф ҡалдырманы.
Тантаналы өлөштән һуң төрлө секцияларға бүлендек. Ғилми-ғәмәли конференция, шиғыр һөйләүселәр, ижади эштәр, тамаша залындағы береһенән-береһе йөкмәткеле йырҙар, бейеүҙәр, коллектив сығыштар жюри ағзаларын хайран итте.
Мәктәп коридорында темаға ярашлы күргәҙмәләр, оҫтахана, ситтән тороп ҡатнашыусыларҙың һүрәттәре, ижади эштәре урын алды. Белем усағында яңы ғына асылған “Тыуған яҡтың тарихын өйрәнеү” музейы ла фестивалдә ҡатнашыусыларҙың иғтибарынан ситтә ҡалманы. Шуныһын да әйтеп үтергә кәрәк: музейҙағы күп экспонаттарҙы мәктәп уҡыусылары Волгоград һәм Ленинград өлкәһендәге экспедициянан үҙҙәре ҡаҙып алып ҡайтҡайны.
Фестиваль ҡунаҡтары – филология фәндәре кандидаты Зәки Әлибаев менән ЮНЕСКО комитетының маҡтаулы вәкиле Людмила Богуславская музейҙың бик уйлап эшләнелгәнен билдәләне.
“Башҡорт мозаикаһы”нда быйыл барлығы 715 уҡыусы көс һынашты. Уларҙың 489-ы ситтән тороп ҡатнашты. Тыуған илебеҙҙең тарихын, ир-егеттәребеҙҙең батырлығын сағылдырған презентациялар, һүрәттәр, иншалар, ғилми проекттар ошо сараның ни тиклем көнүҙәк икәнлеген раҫланы.
Был проекттың авторы булараҡ шуны әйтә алам: ҡатнашыусыларҙың һаны йылдан-йыл арта, географияһы киңәйә, уҡыусыларҙың эштәре баҙыҡлана бара. Был инде фестивалдең кимәле юғары булыуын күрһәтә.
Йәш быуындың күңеленә орлоҡ булып төшкән ошондай саралар ярҙамында киләсәктә лә ғәзиз телебеҙҙең илаһилығы күңелебеҙҙе нурлар, исемдәре илде данлар батырҙарыбыҙ үҫер, сихри ҡурай моңо бер ваҡытта ла тынмаҫ! Йәш быуынды данлы тарихыбыҙ аша тәрбиәләү үҙ һөҙөмтәһен бирер.
Фәнзилә БАЙЫМОВА,
Прибельский урта мәктәбе уҡытыусыһы.