Фытыр саҙаҡаһы

Фытыр саҙаҡаһы

Фытыр саҙаҡаһы ла, зәкәт шикелле үк, йылына бер мәртәбә бирелә.

Фытыр саҙаҡаһы ураҙа­ларҙағы кәмселектәрҙе бөтөрөү өсөн бирелә, сөнки ай буйы ураҙа тотҡанда һәр мо­солман бәләкәс кенә булһа ла барыбер гонаһ ҡыла.

Фытыр саҙаҡаһы өсөн ур­таса йәшәгәндәрҙең кеше башынан 4 ҡаҙаҡ бойҙай йәки 8 ҡаҙаҡ арпа биреү, байы­раҡтарҙың кеше башынан 4 ҡаҙаҡ хөрмә, йә 8 ҡаҙаҡ йөҙөм биреү тейешле. Уларҙың уры­нына хаҡтары ҡәҙәр аҡса би­реү ҙә дөрөҫ булыр (бер ҡаҙаҡ — уртаса 400 грамм).

Пәйғәмбәребеҙ: “Фытыр саҙаҡаһын биргәнсе, ураҙа­ларыбыҙ күк үә ер араһында аҫылынып тора”, - тигән. Әгәр бер кеше фытыр саҙаҡаһы бирһә, ул кешенең гонаһта­ры ярлыҡана (паҡлана), ут­тан (йәһәннәмдән) ҡотола, ураҙаһы ҡабул була, йәннәткә инергә лайыҡлы була, Аллаһы Тәғәлә ул бәндәнең изгелек­тәрен ҡабул ҡыла, сират күпе­ренән йәшен тиҙлеге менән үтәсәк, Миҙан үлсәүендә изге­леге ауыр килә, ураҙаһы ҡабул булмайынса, кире ҡайтарыл­май.

Фытыр саҙаҡаһын үҙ ваҡы­тында бирә алмаһаң, бурыслы булаһың, һуңынан бирергә тейеш булаһың. Бәлиғ булған бала һәм ҡатын өсөн биреү вә­жиб түгел.

Фытыр саҙаҡаһы зәкәт би­релә торған кешеләргә бирелә.

1.Ярлыларға: көс-ҡеүәте бар, ләкин алған аҡсаһы үҙенә етмәй торған кешеләргә. Был кешеләр динебеҙ буйынса ярлы - фәҡир тип һанала.

2.Меҫкендәргә: ҡулында һис бер әйбере һәм көс-ҡеүәте булмағандарға.

3.Бурыслыларға: бурысы булған мохтаж мосолмандарҙы бурыстан ҡотҡарырға ярҙам итеү өсөн

4. Уҡырға теләгән, ләкин мөмкинлеге булмаған шә­керттәргә һ.б. (йәтимдәргә, ғәрип-сирлеләргә) бирелә.
5. Бер туғаныңа, ике туға­ныңа, икенсе дин кешеһенә.
6. Зәкәт фондтарына - мәсеттәрҙәге махсус йыйылған саҙаҡа әрйәләренә. Мәсеттәге дөйөм саҙаҡа менән бутарға ярамай.

Кемдәргә фытыр саҙаҡаһы бирелмәй: үҙ атай-әсәйеңә, өләсәй-олатайыңа, балала­рыңа, ейәндәреңә, ир - ҡаты­нына, ҡатын - иренә, байҙарға.

Фытыр саҙаҡаһын Ураҙа байрамы көнөндә, таң атҡандан һуң ғәйет намаҙы уҡылғансы биреү сауаплы­раҡ, сөнки байрам итергә аҡ­саһы булмаған фәҡирҙәрҙе ошо байрамға саҡлы һөйөн­дөрөү артығыраҡ. Рамаҙан айы башланыу менән дә һәм уның барышында ла биреп ҡуйыу дөрөҫ. Уны аҡсалата йәки ри­зыҡ менән бирергә була.

Фытыр саҙаҡаһын ураҙа тотҡан кеше лә, ураҙа тот­мағандар ҙа бирергә тейеш.

Фытыр саҙаҡаһын алғас уҡыла торған доға:

“Аллаһүммә тәҡаббәл фи­тратәһү үәсийәмәһү үәстәжибү доғәһү үәғфир ҙүнүбәһү үә әҡҡид имәнәһү үә әҡсыйр әмүәләһ үә үәффиҡһү ғәлә хәйри мәҡәсый­даһ”.

Мәғәнәһе: Әй, Аллаһ Тәғәлә, фытыр саҙаҡаһы би­реүсенең ураҙаһын ҡабул ит, доғаһын ҡабул ит гонаһтарын ғәфү ит. Иманын ҡеүәтлә, малдарын арттыр, уны хәйерле маҡсатына ирештер.

РФ Мосолмандарының Диниә назараты 2024 йыл­да нисек ураҙа тотоу, фытыр саҙаҡаһы, фидиә (һаулыҡ торошо йәки ҡартлыҡ сәбә­пле ураҙа тота алмағандар өсөн), зәкәт (нисабы билдәле күләмгә етһә, байҙар түләй торған аҡса – мал) буйынса фәтеүә сығарҙы.

Фытыр саҙаҡаһының күләме 2024 йылда аҙ килем­ле кеше башына - 150 һумдан (финик, арпа, бойҙай, йөҙөм һәм сахих хәҙистәрҙә телгә алынған аҙыҡ-түлектең уртаса хаҡынан сығып иҫәпләнгән).

Уртаса килемле кеше башы­на – 800 һум, байҙар өсөн йән башына – 1200 һумдан.

Фидиә саҙаҡаһының (етди сәбәптәр арҡаһында ураҙа тота алмаған кешеләр өсөн) - мини­маль күләме - көнөнә 350 һум­дан, ай буйы тота алмаһа, ошо сумманы 30-ға (Рамаҙан айын­дағы көндәр һанына) ҡабатлай (10500 һум) һәм мохтаждарға түләй. Был сумма һәр кешенең шәхсән тәүлегенә күпме сумма ла аҙыҡ-түлек ҡулланыуына ҡарап, үҙгәрергә мөмкин.