Һәләтле шағирә, бәхетле ҡатын

Кисәлә Иҫке Бәпес ауыл Сове­ты ауыл биләмәһе башлығы Аза­мат Ғәйфуллин, район хакимиә­тенең эштәргә идара итеүсеһе Фәрғәт Ҡотлобаев, Республи­ка­ның атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәт­кәре, Салауат Юлаев ордены кава­леры, Шәһит Хоҙайбирҙин исе­мен­д­әге премия лауреаты, “Ағи­ҙел” журналының баш мөхәррире урынбаҫары Әхмәр Үтәбай, Ш.Ба­бич исемендәге әҙәби премия лауреаты Тамара Юлдашева, ике тапҡыр “Илһам шишмәләре” шиғ­ри фестивале лауреаты, Мос­тай Кәрим исемендәге милли йәштәр театрының әҙәбиәт бүлеге етәксеһе, шағирә Рәзилә Ырыҫ­ҡу­жина, “Йәшлек” гәзите һәм “Шоң­ҡар” журналы журналисы, шағирә Гөлнур Ҡыуатова, юби­ляр­ҙың туған­дары, коллегалары, уҡыусылары һәм шағирәнең ижа­дын һөйөүсе ауылдаштары килде.
Ауыл мәҙәниәт йорто фойе­һының бер мөйөшө ғаилә музейын хәтерләтә ине. Сарала ҡатна­шыу­сылар юбилярҙың ҡәҙерләп һаҡ­лаған хеҙмәт һәм тормош юлын сағылдырған фотоһүрәттәре, уның шиғырҙары донъя күргән гәзит-журналдарҙан торған күргәҙмә менән танышты. Шиғри күңелле Фирүзә Дәүләтша ҡыҙы ҡул эшт­ә­ренә лә маһир икән. Матур, сағыу, ҙур һөйөү менән эшләнгән ҡул эш­тәрен - башҡорт ҡатын-ҡыҙҙа­ры­ның тәңкә, суҡ, мәрйен менән би­ҙәлгән баш кейеме, ҡашмауҙар, түшелдерек, сағыу төҫтәге бал итәк­ле күлдәктәрҙе ҡыҙыҡһынып та, һоҡланып та ҡараны байрамға килеүселәр.
Был көндө ҡунаҡтарҙың ша­ғи­рәгә әйтер һүҙе бихисап ине. Сы­ғыш яһаусыларҙың һәр ҡайһыһы Фирүзә Дәүләтша ҡыҙы­ның ихлас ижадсы, һоҡланғыс гү­зәл зат бу­лыуын һыҙыҡ өҫтөнә ал­ды. Уға бағышлап шиғырҙар уҡыл­ды, йырҙар йырланды.
Алып барыусылар сараны ас­ҡан­дан һуң мәртәбәле ҡунаҡ­тар­ҙың һәр береһенә һүҙ бирҙе.
- Фирүзә Дәүләтша ҡыҙының шиғырҙарын уҡып, уларҙан ләззәт алмаған кеше һирәктер. Яҡташы­быҙҙың шиғриәте матурлыҡ, гү­зәл­лек сығанағы булып тора, кешеләрҙе рухландыра, илһам­лан­дыра, - тине Иҫке Бәпес ауыл Советы ауыл биләмәһе башлығы Азамат Ғәйфуллин. - Киләсәктә лә ижад шишмәләрегеҙҙең һайыҡ­мауын, ҡәләмегеҙҙең осло булы­уын, шиғриәтегеҙҙең һәр саҡ ха­лыҡ­сан булып ҡалыуын һәм матур ғүмер байрамы менән ихлас ҡот­лап, ныҡлы сәләмәтлек, ғаилә именлеге теләйем.
“Ағиҙел” журналының баш мө­­хәррир урынбаҫары Әхмәр Үтә­бай мәктәп йылдары тура­һындағы хәтирәләрен иҫкә төшөрөп үтте.
- 70-се йылдарҙың уртаһында Баймаҡ районының Сыңғыҙ һигеҙ йыллыҡ мәктәбендә бергә уҡы­ныҡ. Фирүзә мәктәбебеҙҙең йөҙөк ҡа­шы ине. Шул ваҡытта уҡ шиғы­р­­ҙар яҙҙы, ижад емештәре рай­он гәзитендә баҫыла торғайны. Мәктәптә уҡығанда уҡ киләсәктә билдәле шағирә булырына беҙҙе ышандырып өлгөргән Фирүзәнең шулай оҙаҡ ваҡытҡа юғалып торо­уының төрлө сәбәптәре лә бул­ғандыр. Әммә уның менән бер үк йылғаларҙың һыуын эсеп, бер үк һауаларҙы һулаған, бер үк ҡош­тарҙы тыңлаған кеше булараҡ, уның әҙәби яҙмышын “һуңлау” тип ҡабул итмәйем.
Беҙҙе ололар “үҙеңдән баш­ҡа­ны әүлиә тип бел” тип әйтеп тәр­биә­ләне. Күрәһең Фирүзәгә бын­дай тәрбиә күберәк һалын­ғандыр. Ул һаман да баҫалҡы, башҡа кеше хаҡына хәстәрҙе беренсе урынға ҡу­йып йәшәй, - тине Әхмәр Ғүмәр улы.
Тыумышы менән Ейәнсура ра­йонының Юлдаш ауылынан бул­ған шағирә Гөлнур Ҡыуатова бала саҡ хәтирәләре менән уртаҡ­лаш­ты. Ауылдарына эшкә килгән йәш уҡытыусылар – Фирүзә һәм Фи­даил Абдуллиндарҙы тәү тапҡыр күреүе бөгөнгөләй күҙ алдында Гөлнурҙың. Алсаҡ, яҡты йөҙлө ғаи­лә хаҡында уның хәтер һан­дығын­да тик яҡшы тәьҫораттар ғына ҡал­ған. “Абдуллиндарҙың ғаиләһе менән танышыуыма яҙмышыма рәхмәтлемен. Ҙур ҡаланы яуларға тип килгән йәш ҡыҙҙы һәр яҡлап ҡурсалауҙары, кәңәштәре, ярҙам­дары, ҡолас йәйеп ҡаршы алыу­ҙары өсөн хөрмәтем ҙур”,- ти Гөлнур Нурвил ҡыҙы.
Юбилярға бүләк тапшырыу - матур күренеш. Ейәнсура ерҙәре мамыҡ шәл менән дан тота, шуға күрә ул бүләккә ҡабарып торған мамыҡ шәл алып килгән.
Яҡшы кешенең ҡунағы бер көн­дә тигәндәй, сәхнә түренә сығып юбилярҙы матур байрамы менән ҡотларға, изге теләктәрен еткерергә теләүселәр байтаҡ ине.
35 йыл – үҙе бер ғүмер. Тап ошондай бер ғүмерҙе Фирүзә Дәүләтша ҡыҙы Иҫке Бәпес ауылы мәктәбендә балалар уҡытыу-тәрбиәләүгә арнаған. Коллегалары һәм уҡыусыларының ихтирамын яулаған ветеран-педагог бөгөн дә мәктәп менән тығыҙ бәйләнештә. Улар ҙа, үҙ сиратында, сәхнә түренә сығып шағирә, ветеран уҡытыу­сыға хөрмәтен белдерҙе, уның тыу­ған еренә, тормошҡа бағышланған шиғырҙарын уҡыны.
- Бөгөн беҙ һеҙгә ҡарайбыҙ ҙа һоҡланып бөтә алмайбыҙ. Бер кеше эсенә шул тиклем күп яҡшы сифаттар һыйған: аҡыл, мөлә­йем­лек, изгелек, саф күңел. Бер ҡа­раш­тан кешене ылыҡтыра алыр­лыҡ һәләткә эйәһегеҙ. Һәр ваҡыт шулай булып ҡалығыҙ,- тип изге теләктәрен еткерҙе уҡыусылары, коллегалары һәм алыҫ араларҙы яҡынайтып килгән яҡташтары, курсташтары.
Был көндө Фирүзә апайҙың иң яҡын кешеләре – туғандары, тор­мош иптәше, балалары ла күркәм юбилейы менән ҡотларға ашыҡты. Туған йәнле, ярҙамсыл, кеше­лек­ле, изге күңелле, ярҙамсыл, һин булғанға беҙ бәхетле, тип саф йө­рәктән сыҡҡан изге теләктәрен еткерҙе улар.
Сара барышында Фирүзә Аб­дуллина әсәйҙәргә, ту­ған­дарына, тыуған яғына һөйөү хис­­тәре менән һуғарылған, йө­рәк­кә үтеп инерлек, күңел ҡылдарын сиртерлек ши­ғыр­ҙарын уҡып ишеттерҙе.
Фирүзә Абдуллина һүҙҙәренә яҙылған йырҙар менән Башҡор­тостандың халыҡ артистары Артур Туҡтағолов һәм Миңзифа Исҡу­жина, автор-башҡарыусы Айрат Хөснуллин, Раил Ғилманов һәм “Бөрлөгән” фольклор ансамбле сығыш яһап, байрамға тағы ла йәм өҫтәне.
Әйткәндәй, Фирүзә Абдулли­наның шиғырҙарына Юлай Мо­ратов, Юлай Үҙәнбаев, Артур Туҡ­тағолов, Рәмил Туйсин, Йәғәфәр Нәҙершин, Дамир Солтанов, Иҙел Нурғәлин, Хәлил Биктимеров, Ви­лүр Мәүлетов һәм башҡа ком­позиторҙар тарафынан 100-ләгән йыр ижад ителгән. “Фирүзә апай­ҙың шиғырҙарынан йыр ишетелә, уларҙы уҡый башлау менән кү­ңелдә моң ярала, уның күп кенә шиғырҙарына йырҙарым шулай тыуҙы”,- ти Башҡортостандың халыҡ артисы Артур Туҡтағолов.
Фирүзә Абдуллина Баймаҡ ҡы­ҙы. Ошо райондың Шүлкә ауы­лында күп балалы ғаиләлә үҫә. Мәктәп йылдарынан уҡ шиғыр яҙа башлай. Ижад емештәре респуб­лика балалар гәзит һәм журнал­дарында баҫылып сыға. Студент йылдарында “Ашҡаҙар” әҙәби ижад түңәрәгендә шөғөлләнә. Шағирәнең “Барыһы ла яҡшы буласаҡ!”, “Рәхмәтлемен һиңә, әсәйем!”, “Ихлас күңелдән!” исем­ле йыйын­тыҡта­ры донъя күрә. “Йәйғор сатыр” тип аталған шиғырҙар шәлкеме “Китап” нәш­риәтендә өс авторҙы берләштергән йыйын­тыҡта баҫыла. Юбилейына ҡарата Сибай типографияһында “Бәхет бар ул!” тип аталған 5-се китабы донъя күрҙе. Китап уҡыусылар билдәле шағирәнең һәр әҫәрен көтөп ала. Бай, халыҡсан, һутлы тел шағирәнең әҫәрҙәрен уҡымлы итә. Бөгөн дә ижад ҡаҙанында ҡайнап йәшәй Фирүзә Дәүләтша ҡыҙы, арыу-талыуҙы белмәй хеҙ­мәт итә. Тимәк, шиғриәт һөйөү­селәрҙе тағы ла йотлоғоп уҡырлыҡ әҫәрҙәр көтә. Шағирәнең шиғыр­ҙары “Ағиҙел”, “Шоңҡар” жур­нал­­дарында, “Киске Өфө”, “Йәш­лек”, “Башҡортостан” республика баҫмаларында һәм “Даирә” район гәзитендә даими баҫылып тора. Уның менән хеҙмәттәшлегебеҙҙе артабан да дауам итербеҙ тип ышанабыҙ.
Шағирә Интернет киңлектә­рендә лә үҙ уҡыусыларын тапҡан. Бөгөнгө көндә “Бәйләнештә” со­циаль селтәрендә киң популярлыҡ яулаған “Ғәжәп донъя” тип атал­ған төркөмө бар. Бынан тыш, Фирүзә Дәүләтша ҡыҙы ра­йондың “Илһам” әҙәби берек­мә­һенә нигеҙ һалыусыларҙың береһе. Әйткән­дәй, быйыл ғинуар аҙағын­да Фирүзә Абдуллина ижады Баш­ҡортостан дәүләт концерт залында үткән “Юлдаш хит” кон­цертында “Юлдаш” радиоһының оло баһа­ һына лайыҡ була – яҡташыбыҙ “Йыл шағиры” тип таныла.
Ҡатын-ҡыҙҙың тыуған ере икәү – береһе тыуған ер, икенсеһе килен булып төшкән ер. Фирүзә Дәүләтша ҡыҙы Фидаил Фәрәхетдин улы менән матур тор­мош ҡороп, бәхетле ғүмер кисе­рәләр. Аҡыллы, тәрбиәле, итәғәт­ле, тырыш балалар үҫтереп, оло тормош юлына сығарғандар. Бала­ның балаһы балдан татлы тигән­дәй, ҡурсаҡтай ейән-ейән­сәр­ҙә­ренә өләсәй һәм олатай булып, уларҙы наҙлап, иркәләп-һөйөп, шатлыҡ-ҡыуаныстарға төрөнөп йәшәйҙәр.
Хөрмәтле Фирүзә Дәүләтша ҡыҙы! Һеҙҙе “Даирә” гәзите исе­ме­нән күркәм юбилейығыҙ һәм етеп килгән 8 Март Халыҡ-ара ҡатын-ҡыҙҙар көнө уңайынан ихлас ҡот­лайбыҙ. Киләсәктә лә ҡулығыҙҙан ҡәләм төшмәһен, шиғриәт һөйөү­селәрҙе яңынан-яңы ижад емеш­тәре менән ҡыуандырып торор­һоғоҙ, тип ышанабыҙ. Һеҙгә сәлә­мәтлек, бәхет, именлек теләйбеҙ.
Фирүзә РӘХМӘТУЛЛИНА.
Автор фотолары.